درزهای انبساط برای تأمین آزادی حرکتهای طولی سازه طراحی می شوند، درزهای انبساط به عنوان یکی از عوامل مهم کنترل کننده تاثیر شرایط محیطی مخرب بر روی سازه پلها محسوب میشوند و تاثیر به سزایی در طول عمر و سطح بهره برداری آنها دارند.
انواع رايج درزهاي باز و مشکلات متداول آنها
الف – صفحات لغزان
ب – شانه ای
ج – درزهای انبساط الاستومریک(بسته)
صفحات لغزان
يکي از متداولترين نمونه هاي درز انبساط بکار رفته در پلها صفحات لغزان ميباشند. اين نوع درز شامل يک صفحه تخت فولادي است که در امتداد يک لبه درز به عرشه مهار شده است و ميتواند روي يک نبشي که به طرف ديگر مهار شده است، بلغزد. در برخي موارد اين درز ممکن است از يک مقطع T شکل که از يک طرف به عرشه بسته شده و پايه افقي آن روي سطح نبشي ميلغزد، تشکيل شود. این نوع درز انبساط سنتی به علت خرابی زود رس و مشکلات زیاد در امر نگهداری از رده خارج شده و در جاهای کم اهمیت مورد استفاده قرار می گیرد.
مشکلات درزهای صفحه ای لغزان
اين وسيله اجازه جابجاييهاي طولي در دهانه هاي متوسط با کمترين مقاومت را ميدهد. به سبب نوع و شکل طراحي، اين درز از نفوذ مواد خارجي به زير عرشه جلوگيري ميکند اما آب بند نيست.
مشکلات درزهای شانه ای
1- عدم زهکشي: اگر تمهيدات مربوط به زهکشي فراهم نشود خرابي هاي مربوط به اجزاء بتني زير عرشه و خوردگي فولاد و همچنين عملکرد نامطلوب تکيه گاهها دور از انتظار نخواهد بود. با وجود اين در مواردي هم که سيستم زهکشي تعبيه شده است احتمال گرفته شدن ناوداني بر اثر تجمع سنگدانه ها و مواد ديگر وجود دارد که در اين صورت مسائل ناشي از عدم زهکشي مناسب دوباره بروز ميکند.
۲- شل شدن و جابه جا شدن: تيرها و نبشيهاي نگهدارنده درز معمولاً به سيستم درز پيچ و يا پرچ ميشوند. اگر اين پيچها و پرچها به هر دليلي شل يا شکسته شوند، عبور ترافيک و ضربه هاي ناشي از آن باعث حرکت درز انبساط نسبت به عرشه شده و اين مسأله منجر به ترکخوردگي بتن مجاور خواهد شد. بالازدگي درز براي ترافيک عبوري ايجاد خطر ميکند، ضمن آنکه خود درز نيز به خاطر ضربه هاي بيشتر آسيب خواهد ديد.
۳- بسته شدن درز انبساط : اين مسأله ميتواند به دليل نشست و جابجايي پايه ها و تکيه گاه ها و يا فشار ناشي از روسازي باشد و ممکن است که در شرايط هواي سرد به خاطر تنشهاي ناشي از عدم آزادي جابجايي، به شکستن و خرد شدن بتن مجاور درز بينجامد.
